- w "Spominkach Płockich II" pojawia się pierwsza wzmianka o Jabłonnie. Dowiadujemy się z niej, że bartnicy z osady Jabłonna są zobowiązani do przekazywania czternastu dużych donic miodu (stanowiło to prawie 20% wszystkich wpływów z tego tytułu) na rzecz biskupstwa płockiego.
1374 r.
-w akcie elekcyjnym parafii Wieliszew czytamy, że tereny nowo powstającej parafii zostały wyłączone z parafii Chotomów.
- lokacja wsi Jabłonna (nosiła wówczas nazwę Jabłonowo, pochodzącą od licznych w tych czasach sadów jabłoniowych) i Chotomów (wówczas Chotomowo) została przeprowadzona przez biskupa płockiego Jakuba z Korzkwi herbu Syrokomla.
Obie wsie otrzymały wówczas prawo niemieckie (magdeburskie). Wkrótce Jabłonna, jako „miejscowość zdrowa i cicha”, stała się rezydencją biskupów płockich i centrum administracyjnym (kluczem) znacznych dóbr. Chotomów, jako siedziba jednej z nielicznych na tym obszarze parafii, pełnił równie ważną funkcję – centrum duchowego okolicy,.
Gospodarka na tych terenach opierała się głównie na rolnictwie, ogrodnictwie i bartnictwie (z klucza jabłonowskiego pochodzi jedyne znane obecnie mazowieckie prawo bartne dóbr kościelnych).
- biskup Erazm Ciołek zawarł umowę z Jerzym, muratorem z Warszawy, na budowę murowanych piwnic i podmurówek, prawdopodobnie przeznaczonych pod drewniany budynek (takowy jest odnotowany przy budowie nowego pałacu).
powstała, z fundacji biskupa Karola Ferdynanda Wazy, kaplica do użytku prywatnego - fakt ten został upamiętniony marmurową tablicą, wmurowaną w zachodnią elewację obecnego pałacu. Na tej podstawie sądzimy, iż kaplica była murowana.
z tej samej fundacji został wzniesiony nowy pałac, a rok później - założony ogród włoski. Można przypuszczać, iż inwestycje te były związane z ówczesnymi staraniami Karola Wazy o tron polski, po śmierci Władysława IV.
1774 r.Jabłonna została odkupiona od Kapituły płockiej przez Biskupa Michała Jerzego Poniatowskiego brata króla Augusta Poniatowskiego.
Pałac w Jabłonnie
Pałac w Jabłonnie
1775-1779 r.
- został wzniesiony pałac przez Dominika Merliniego – królewskiego architekta, który był autorem min. budynku warszawskiej Królikarni, łazienkowskiego Pałacu na Wodzie i Pałacu Myśliwskiego.
- pałac zostaje przebudowany przez kolejnego wybitnego architekta Henryka Marconi. Tym samym, budynek i otaczający go ogród zostały dostosowane do panujących klasycystycznych trendów. Do dziś można podziwiać charakterystyczne dla ówczesnych arkadii elementy takie jak domek chiński czy grota pustelnika.
Biskup Michał Jerzy Potocki, jako dobry gospodarz wyregulował układ wsi, wzniósł zabudowania dla włościan, ulepszył trakt łączący Jabłonnę z Warszawą. Zmienił również formę gospodarki na tych terenach – w miejsce bartnictwa rozwinęło się pszczelarstwo ulowe, założył mielcerze (do wytwarzania węgla drzewnego), prowadził spław drewna z okolicznych lasów.
Po śmierci Michała Poniatowskiego w 1794 roku Jabłonna przeszła na własność księcia Józefa Poniatowskiego – bratanka zmarłego, który w Jabłonnie przebywał w latach 1798 – 1806. Mieszkał w pałacu jabłonowskim głównie latem, w zimie przebywał natomiast w warszawskim Pałacu pod Blachą. Na parterze pałacu jabłonowskiego przyjmował gości, natomiast na II piętrze, w pokojach wyposażonych w skromne meble w stylu angielskim, gdzie wisiały egzemplarze jego kolekcji broni, a także szkice rysunkowe Orłowskiego, mieszkał.
Józef Poniatowski stworzył tzw. „mundur jabłonowski”, który nosili przyjaciele księcia. Składał się on z jasnozielonego fraka, żółto podszywanego, z czerwonym kołnierzem i złoconymi guzikami z napisem „Jabłonna” oraz kamizelki słomkowożółtego koloru.
Na mocy testamentu Józefa Poniatowskiego dobra jabłonowskie otrzymała w dożywocie jego siostra Maria Teresa Tyszkiewicz, z zastrzeżeniem, iż majątek przejdzie później na własność ciotecznej siostrzenicy księcia - Anny z Tyszkiewiczów 1 voto Potockiej, 2 voto Dunin Wąsowiczowowej. Akt własności Jabłonny został na nią przepisany w roku 1822.
Na zlecenie Anny Potockiej, przy dużym wkładzie jej pierwszego męża, właściciela Wilanowa, pałac całkowicie przebudowano, przekształcono park i wzniesiono łuk triumfalny upamiętniający poprzedniego właściciela. August Potocki, wielki miłośnik koni, założył tu olbrzymią stadninę koni, które niejednokrotnie zwyciężały gonitwy organizowane na Służewcu. Ponad to, z inicjatywy hrabiego, we wschodniej części Jabłonny utworzono letnisko zwane, od imienia właściciela, Gucinem. Dziś na tych terenach znajduje się samo serce Legionowa, jednak nazwa Gucin wciąż jest wspominana przez mieszkańców.
- na obecnych terenach Legionowo, otwarto Hutę Szkła Jabłonna. Produkowano w niej wysokiej jakości butelki i pracowano nad barwieniem szkła. W swoim najlepszym okresie, huta zatrudniała pk.250 osób przynosząc tym samym pokaźne zyski. W kolejnych latach działalności, huta uruchomiła pierwszą w Polsce automatyczną linię produkcyjną.
Kolej jabłonowska 10.12.1900 r. - uroczyste uruchomienie kolei Jabłonowskiej. Trasa przebiegała początkowo od Jabłonny do Mostu Kierbedzia (most znajdował się pomiędzy obecnym Mostem Świętokrzyskim a Mostem Gdańskim na wysokości ul. Okrzei). W 1901 r. trasę przedłużono do Wawra a w 1914 r. aż do Karczewa.
http://www.trasbus.com/kolejkajablonowska.htm- Nieporęt, Białobrzegi i Jabłonowskie dobra – w sumie majątek o powierzchni 7800 ha, odziedziczył syn Augusta – Maurycy Potocki. Znany mecenas sztuki, aktywny działacz Polskiego Związku Łowieckiego, na terenie Jabłonny organizował słynne polowania.
Powstaje parafia Jabłonna
W dwudziestoleciu międzywojennym Polska była balonową potęgą, odczuć to można było również w Jabłonnie, gdzie w 1920r. na bazie Centralnych Składów Balonowych utworzono Centralne Zakłady Aerostatyczne w Jabłonnie, które 4 lata później przekształciły się w Centralne Zakłady Balonowe. Zakłady początkowo zajmowały się przechowywaniem sprzętu balonowego, jego naprawą i wytwarzaniem wodoru, a później rozpoczęły własną produkcję balonów. Tu powstała też powłoka największego na świcie balonu „Gwiazda Polski”, który miał wynieść śmiałków aż do stratosfery.
W tym czasie odnotowano duże ożywienie i zainteresowanie sportem balonowym. Na terenach Jabłonny, odbywały się coraz śmielsze zawody balonowe.
W czasie wojny obronnej Polski 1939 roku w pałacu w Jabłonnie przez krótki czas znajdowała się Kwatera Główna Armii „Modlin”. W okresie okupacji gmina Jabłonna była terenem ożywionej działalności zgrupowań partyzanckich. Sam właściciel pałacu, dzięki dobrym stosunkom z władzami okupacyjnymi, pomagał uwięzionym patriotom (wielu z nich zostało uwolnionych dzięki jego wstawiennictwu). W lipcu 1944 roku, wobec zbliżającego się frontu Potoccy przewieźli najcenniejsze dzieła sztuki ze zbiorów jabłonowskich do Warszawy - dzięki temu pewna ich część ocalała. Miesiąc później wojska niemieckie wysadziły pałac w powietrze. Podobny los spotkał kościół parafialny w Jabłonnie. Zniszczeń dopełniły zażarte walki jakie toczyły się na tym terenie w październiku 1944 roku.
Pierwsze lata powojenne to czas wznoszenia gminy ze zniszczeń wojennych. Odbudowany został kościół parafialny oraz dzięki staraniom Polskiej Akademii Nauk – pałac – już jako Dom Zjazdów i Konferencji PAN.
W roku
znaczna część gminy została włączona do Warszawy.
01.02.1956 r – zostają zawieszone kursy Kolei Jabłonowskiej na trasie Jabłonna – Most Kierbedzia.
Obecny kształt gminy ustalono w roku 1977, kiedy to kolejna część gminy została włączona do stolicy.
1986r Obecny kształt gminy ustalono w roku 1977, kiedy to kolejna część gminy została włączona do stolicy.
- wysiłkiem jabłonowskich ogrodników powstało centrum kultury „Dom Ogrodnika”